2022-04-20 17:23:07
Khái niệm, chức năng, đối tượng và hệ thống ngân hàng chính sách xã hội ở Việt Nam
Ngân hàng chính sách trước đây được gọi là Ngân hàng Phục vụ người nghèo, thuộc Ngân hàng Nông nghiệp và Phát triển nông thôn Việt Nam, được thành lập theo Quyết định số 525/QĐ-TTg ngày 31/8/1995 của Thủ tướng Chính phủ. Là tổ chức tín dụng có chủ thể sở hữu là Nhà nước, hoạt động trên phạm vi toàn quốc,có đầy đủ tư cách pháp nhân riêng biệt.
Đây là ngân hàng không phục vụ vì mục tiêu lợi nhuận, phục vụ cho các đối tượng khách hàng theo chính sách ưu tiên của Nhà nước. Ngân hàng chính sách xã hội xây dựng nguồn vốn từ các nguồn tín dụng của Nhà nước, các tổ chức, cá nhân, nhằm tạo lập quỹ cho người nghèo vay vốn để phát triển sản xuất.
Ngân hàng chính sách xã hội được xây dựng nhằm cung cấp hoạt động tín dụng với chính sách ưu đãi dành cho người nghèo và một số đối tượng thuộc diện chính sách khác. Do đó, hoạt động của ngân hàng chính sách xã hội là không phải vì lợi nhuận.
Theo quy định hiện hành, ngân hàng chính sách xã hội thực hiện chức năng và vai trò của mình thông qua các hoạt động tín dụng sau: huy động vốn, cho vay, thanh toán, ngân quĩ và được nhận vốn uỷ thác cho vay ưu đãi của chính quyền địa phương, các tổ chức kinh tế, chính trị - xã hội, các hiệp hội, các hội, các tổ chức phi Chính phủ, các cá nhân trong và ngoài nước đầu tư cho các chương trình dự án phát triển kinh tế xã hội. Ngân hàng chính sách xã hội là một công cụ kinh tế của Nhà nước để thực hiện đói giảm nghèo, hỗ trợ vay vốn ưu đãi cho các hộ có thu nhập thấp và các hộ thuộc diện chính sách nhẳm cải thiện đời sống, sản xuất, đảm bảo an sinh xã hội.
- Cho vay hộ nghèo.
- Cho vay hộ cận nghèo.
- Cho vay hộ mới thoát nghèo.
- Cho vay học sinh, sinh viên.
- Cho vay đối tượng chính sách đi lao động nước ngoài.
- Cho vay nước sạch và vệ sinh môi trường nông thôn.
- Cho vay sản xuất kinh doanh vùng khó khăn.
- Cho vay thương nhân vùng khó khăn.
- Cho vay mua nhà trả chậm đồng bằng sông Cửu Long và Tây Nguyên.
- Cho vay hộ nghèo làm nhà ở.
- Cho vay hộ nghèo làm nhà ở tránh lũ.
- Cho vay hộ gia đình có người HIV, sau cai nghiện.
- Cho vay hỗ trợ đất sản xuất, chuyển đổi ngành nghề.
- Cho vay hỗ trợ trồng rừng, phát triển chăn nuôi.
- Cho vay hộ dân tộc thiểu số đặc biệt khó khăn.
- Cho vay hộ hộ dân tộc thiểu số vùng đồng bằng sống Cửu Long.
- Cho vay hỗ trợ đất sản xuất, chuyển đổi ngành nghề.
- Cho vay xuất khẩu lao động tại huyện nghèo.
- Các chương trình dự án vốn nước ngoài.
Ngân hàng chính sách xã hội Việt Nam có hệ thống giao dịch từ trung ương đến địa phương. Cơ cấu tổ chức gồm: trụ sở chính đặt tại Hà Nội, chỉ nhánh đặt tại các tỉnh, thành phố trực thuộc trung ương. Hội đồng quản trị gồm có 12 thành viên, trong đó có 9 thành viên kiêm nhiệm, do Thống đốc Ngân hàng nhà nước Việt Nam làm Chủ tịch; 3 thành viên chuyên trách giữ chức Phó Chủ tịch thường trực, Tổng Giám đốc, Trưởng ban kiểm soát.
Hoạt động của Ngân hàng chính sách xã hội không vì mục đích lợi nhuận, được Nhà nước bảo đảm khả năng thanh toán, tỉ lệ dự trữ bắt buộc bằng 0% (không phần trăm), không phải tham gia bảo hiểm tiền gửi, được miễn thuế và các khoản phải nộp ngân sách nhà nước.